De ontwikkeling van GPT-NL

In een wereld waar kunstmatige intelligentie steeds meer het dagelijks leven beïnvloedt, wil Nederland niet achterblijven. Met de ontwikkeling van GPT-NL zet ons land een belangrijke stap in het creëren van een eigen Nederlands taalmodel. Dit artikel neemt je mee in de spannende wereld van AI-ontwikkeling in Nederland en legt uit waarom een eigen Nederlands taalmodel zo belangrijk is.

Wat je in dit artikel kunt verwachten:

• Waarom landen streven naar AI-onafhankelijkheid
• De race om AI-technologie wereldwijd
• De Nederlandse supercomputer Snellius
• Wat GPT-NL is en waarom we het ontwikkelen
• De uitdagingen bij het maken van een Nederlands taalmodel
• De toekomst van Nederlandse AI-innovatie

Waarom streven landen naar AI-onafhankelijkheid?

De ontwikkeling van kunstmatige intelligentie heeft wereldwijd een soort wedloop ontketend. Landen en grote techbedrijven investeren miljarden in het ontwikkelen van hun eigen AI-modellen. De Verenigde Staten loopt hierin voorop, met bedrijven als OpenAI (maker van ChatGPT), maar ook China en Frankrijk zijn belangrijke spelers geworden.

Er zijn drie hoofdredenen waarom landen hun eigen AI-technologie willen ontwikkelen:

1. Economische groei: AI kan de productiviteit van bedrijven enorm verhogen. Met AI-tools kunnen bedrijven sneller werken en betere resultaten behalen met minder middelen.
2. Strategisch belang: AI heeft toepassingen die van strategisch belang kunnen zijn, zoals geavanceerde beveiligingssystemen of autonome technologieën.
3. Digitale autonomie: Als je afhankelijk bent van buitenlandse AI-systemen, ben je ook onderworpen aan hun regels en beperkingen. Bovendien gaan alle gegevens die je invoert naar servers in het buitenland, wat zorgen kan opleveren over privacy en gegevensbescherming.

De race om AI-technologie wereldwijd

De Verenigde Staten investeert momenteel verreweg het meeste in AI-ontwikkeling, bijna tienmaal zoveel als het land dat op de tweede plaats staat. Maar andere regio's willen niet achterblijven.

De Europese Commissie heeft een AI-fonds aangekondigd van 200 miljard euro om de kloof met de VS en China te verkleinen. Frankrijk heeft bijvoorbeeld 'Mistral' ontwikkeld, een eigen AI-model dat in het Frans werkt. Ook in Nederland zien we steeds meer beweging op dit vlak.

De Nederlandse supercomputer Snellius

Om een eigen taalmodel te kunnen trainen, heb je enorm veel rekenkracht nodig. Hiervoor maakt Nederland gebruik van Snellius, de nationale supercomputer die in Amsterdam staat. Deze supercomputer is niet vernoemd naar zijn snelheid, maar naar de Nederlandse wetenschapper Willebrord Snellius.

Snellius wordt voornamelijk gebruikt voor zware wetenschappelijke berekeningen, zoals klimaatmodellen. De computer kan ongeveer 38 petaflops aan rekenkracht leveren - dat zijn 38 biljard berekeningen per seconde.

De supercomputer bestaat uit talloze rekeneenheden met speciale GPU-kaarten die goed zijn in het uitvoeren van de soort berekeningen die nodig zijn voor het trainen van AI-modellen. Deze kaarten moeten intensief gekoeld worden omdat ze veel warmte produceren tijdens het rekenwerk.

Wat is GPT-NL en waarom ontwikkelen we het?

GPT-NL is een Nederlands taalmodel dat vergelijkbaar is met de technologie achter ChatGPT, maar dan specifiek gericht op de Nederlandse taal en cultuur. Het grote verschil is dat GPT-NL wordt getraind met Nederlandse data en op een transparante manier wordt ontwikkeld.

Er zijn verschillende redenen waarom Nederland investeert in een eigen taalmodel:

• Taalkundige nauwkeurigheid: Een model dat specifiek getraind is op het Nederlands zal de finesses van onze taal beter begrijpen.
• Culturele context: GPT-NL kan beter inspelen op typisch Nederlandse referenties, gewoonten en omgangsvormen.
• Datacontrole: Bij het gebruik van buitenlandse modellen weet je niet precies welke data is gebruikt voor de training. Bij GPT-NL is dat wel transparant.
• Onafhankelijkheid: Nederland wil niet volledig afhankelijk zijn van buitenlandse technologieën voor iets zo fundamenteels als taalverwerking.
  

De uitdagingen bij het maken van een Nederlands taalmodel

Het ontwikkelen van een Nederlands taalmodel brengt uitdagingen met zich mee. De belangrijkste is de beschikbaarheid van data. Om een goed taalmodel te trainen heb je enorme hoeveelheden tekst nodig. Als je alle benodigde data zou uitprinten, zou je een stapel papier krijgen die hoger is dan de Mount Everest (ongeveer 10 km).

Het probleem is dat er simpelweg minder Nederlandse teksten beschikbaar zijn dan Engelse. GPT-NL probeert dit op te lossen door data op een eerlijke manier te verzamelen, bijvoorbeeld via donateurs die teksten beschikbaar stellen.

Een ander punt is dat Nederland waarschijnlijk niet zal kunnen concurreren met de allergrootste modellen die door techgiganten worden ontwikkeld. Maar dat is ook niet het doel. GPT-NL richt zich op het maken van een kleiner, gespecialiseerd model dat zeer goed presteert op specifiek Nederlandse taken.

De toekomst van Nederlandse AI-innovatie

Nederland zet vol in op AI-ontwikkeling, maar het doel is niet om grote internationale modellen zoals ChatGPT te verslaan. In plaats daarvan richt Nederland zich op het bouwen van een betrouwbaar, transparant en ethisch verantwoord taalmodel dat specifiek is afgestemd op de Nederlandse taal en cultuur.

Door te investeren in deze technologie zorgt Nederland ervoor dat we niet alleen consumenten zijn van AI, maar ook meebepalen hoe deze technologie zich ontwikkelt. Het draagt bij aan onze digitale soevereiniteit en zorgt ervoor dat Nederlandse waarden en normen worden meegenomen in de ontwikkeling van AI.

Wat betekent dit voor jou?

De ontwikkeling van GPT-NL kan op termijn leiden tot betere Nederlandstalige AI-diensten, van virtuele assistenten tot automatische vertalingen en contentcreatie. Het kan ook betekenen dat je persoonlijke gegevens binnen de Nederlandse grenzen blijven wanneer je met AI-systemen werkt.

Voor bedrijven en organisaties biedt een Nederlands taalmodel mogelijkheden om AI-toepassingen te ontwikkelen die beter aansluiten bij de Nederlandse markt en cultuur.

Hoe kijk jij naar AI?

Nu AI steeds meer onderdeel wordt van ons dagelijks leven, rijst de vraag: vind jij het belangrijk dat Nederland zijn eigen AI-technologie ontwikkelt? Of vertrouw je liever op de geavanceerde modellen die door grote internationale bedrijven worden gemaakt, ook al betekent dit dat je data mogelijk naar het buitenland gaat?